VoyForums
[ Show ]
Support VoyForums
[ Shrink ]
VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

04/25/24 13:16:24 [ Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, [8], 9, 10 ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 07/12/01 20:04:28
Author: Muhammet Erdem
Subject: Yengi Tordaxlargha Salam

From: muhammet
Date: (Date Unavailable)
Subject: Yengi Tordaxlargha Salam


Essalam Barliq Tordaxlar!
Biz Internette ixlitilidighan nurghunlighan Yeziqlarni ijat qilduq, bu hergizmu
bizning ijatkar millet ikenlikimizni cuxendurup bermeydu. Hazir torda
ixlitiliwatqan yeziqlarning nami helila kop, Mesilen: Angel yeziqi, Angel-2
yeziqi, Internet Uyghur Yeziqi(IUY) qatarliqlar bar. Emma emiliyette
ixlitiliwatqini yuqiridiki uc hildin helila kop. Men aldidiki ikki hil
yeziqning nemini asas qilghan halda tuzulgenlikini bilmeymen, biraq u yeziqlar
Uyghurlar deslepte torgha kirgende torda muxundaq bir yeziqning bolixi zorur
dep qarilip, xu qiyinciliqni tugitix meqsidide tuzulup, Awwal Angel tuzulup
andin Angel-2 ge tereqqiy qilghan. Yeqindin beri torgha kirgen Uyghurlar
kopiyip torda ixlitiliwatqan yeziqlarning qalaymiqanliqi, burun tuzulgen
yeziqlarning bezi herpliri Uyghur tilining tawux qa¡¯idilirige uyghun
kelmeydighanliqi, helqaraliq tiranskiripsiyege mas kelmeydighanliqini hes
qilixip, Internettiki ¡°Uyghurlar¡± het alaqe guruppisi bu mesilini mulahize
qilixqa qoydi. Bu hergizmu Angel we Angel-2 larni yoqqa ciqarghanliq emes,
peqet koprek dostlarning mulahize qilixigha qoyup tordda ixlitiliwatqan Uyghur
yeziqini birlikke kelturux meqset qilinghan. Bu mulahizige qatnaxqanlar icide
Angel we Angel-2 yiziqini ixlitixke adetlengenlermu bar bolup, netijide dostlar
bes beste ozlirining koz qaraxlirini otturigha qoyup ahiri IUY ni bekitip
ciqti. Mulahize jeryanida nurghunlighan ohximighan qaraxalr otturigha qoyulghan
bolup kop qisim herplerge bolghan qarax ohxax bolsimu qismen herplerge bolghan
qaraxta yenila ihtilap mewjut bolghan uning ustige tordaxlarning ugengen
cet¡¯el tili ohximasliqigha qarap ozi ugengen cet¡¯el tili yeziqigha mayillixix
iddiyilirimu az bolmidi. Xundaq bolsimu yenila kopcilikke boysunup ozimizning
konice adetlirimizni ozgertip guruppimizdiki 150 din kop ezaning hemmisi IUY ni
ixlitixke adetlenduq. Bu putun Uyghurlar coqum muxu yeziqni ixlitixi kerek
degenlik emes, eger millitimiz ucun azraq bolsimu yahxi ix qilip berey desek bu
yeziqni omumlaxturuxqa bir kixilik hessimizni qoxiximiz, herplerge nisbeten
baxqice qaraxlirimiz bolsa ilmiy pakitlarni qoyux arqiliq IUY ni tehimu
mukemmellexturuxke hesse qoxsaq. Bu hergizmu yeziqni islah qilghanliq bolmaydu,
dunyada nurghunlighan milletler ozlirining tillirini ikki-uc hil yeziq bilen
ipadilixidighu? Bizmu xundaq qilsaq meningce millitimizning tereqqiyatigh
belgilik paydisi bolixi mumkin. Hazir torgha kirgen Uyghurlar kundin kunge
kopeymekte, deslepte torgha kirgenler peqet yaxlar yaki yengi mektep putturgen
kompytutergha qiziqidighan Uyghur yaxliri idi, hazir bolsa qeri-yax hem
herqandaq sahe hetta tilxunaslar, edebiyatcilarmu torgha kirdi, bundin keyin
bular tehimu kopiyidu, muxundaq bolghanda eger IUY ning muwapiq bolmighan
yerliri bolsa belkim tehimu mukemmellixixi mumkin.
IUY Uyghur Yengi Yeziqi,(1960--1980 yillarda ixlitilgen) assasida tuzulgen
bolup Ikki hil oquluxi bar heriplerdin peqetla tot herip bar, bular helqara
tiransikiripsiyedimu xundaq teleppuz qilinidu. Bu heqte til-yeziqqa, bolupmu
Turkiy milletlirining til-yeziqigha a¡¯it kitaplarni korsingiz bu kitaplarda
xundaq elinghan. Bu sanni baxqa tillarga silixturudigan bolsaq, intayin az.
Englizcida 50 tin artuq tawux bolup 26 herp bilen ipadileydu bizde 32 tawux
turup uni 25 herp ibilen ipadiliyelmesmizmu? <<"o"u" heriplirige kelsek, IUY da
ikki hil yezix texebbus qilinghan bolup, ikkinci hil yezilixni(umlaut bilen)
qllunuxqq yol berilgen. Bu yahxi ix, cunki "o","u"(with umlaut) dunyada cong
til bolghan Nimis we Turk tilida bar herp, egerde xu herpler umlaut bilen
yezilsa, herqndaq internet browser korguli bolidu.*umlaut(herip ustidiki qox
cekit)>>
Xunga dostlarning yeziq qollanghanda qarisigha qollanmay, materiyallarni korup,
qerindax milletler(Ozbek, Qazaq)ning Internette qolliniwatqan yeziqlirini
korup, Uyghur tilining tawux alahidilikini oyluxup, keyinki tereqqiyatni,
kelgusini kozde tutup qollinixini umid qilimen.

Tenginglarge salametlik tilep, Muhemmed Erdem.

2000-yil 26-iyul Urumci.

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]
Forum timezone: GMT+2
VF Version: 3.00b, ConfDB:
Before posting please read our privacy policy.
VoyForums(tm) is a Free Service from Voyager Info-Systems.
Copyright © 1998-2019 Voyager Info-Systems. All Rights Reserved.