C�ng g�n giữ v� t�n vinh nghiệp Tổ -- Thoai My Fan Forum

[ Show ]

Support VoyForums

[ Shrink ]

VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

Fri, April 19 2024, 7:21:49 [ Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: [1], 2, 3, 4, 5 ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 06:40:08 12/08/03 Mon
Author: LeThi
Subject:

C�ng g�n giữ v� t�n vinh nghiệp Tổ

C�ng g�n giữ v� t�n vinh nghiệp Tổ
10:46' 17/11/2003 (GMT+7)

Nghĩa thầy tr� lu�n được t�n vinh bởi c�c thế hệ nghệ sĩ

(VietNamNet) - "Nghiệp Tổ" - đ� l� từ m� mỗi nghệ sĩ đều nhắc đến với sự tr�n trọng. Đời n�y truyền cho đời kh�c, c�c thế hệ thầy - tr� nghệ sĩ nối tiếp l�m n�n c�i "nghiệp" đầy �nh h�o quang của đam m�, đầy cực nhọc của t�m sức. "Kiếp tằm nhả tơ" ấy man m�c những suy tư...

NSND Ph�ng H�: Nhớ lắm những th�ng ng�y vui vẻ với học tr�

Nghệ sĩ nh�n d�n Ph�ng H�

Hơn 70 năm sống thăng trầm trong nhiều g�nh h�t, từ trước năm 1975, NSND Ph�ng H� đ� c�ng với NSND Năm Ch�u giảng dạy kỹ thuật biểu diễn ở Trường Quốc gia �m nhạc v� Kịch nghệ. Đ� l� những năm m� c�c g�nh h�t ở miền Nam bị o �p diễn những vở tuồng phản động chống c�ch mạng. Đi giảng dạy l� con đường �an to�n� nhất v� cũng l� �chiến lược� đối với những người nghệ sĩ quyết kh�ng nh�n nhượng trong chiến dịch ph� hoại nền s�n khấu truyền thống của d�n tộc Việt Nam, đồng thời vẫn được sống trong m�i trường lao động nghệ thuật v� hơn thế nữa, vẫn giữ g�n được sự tinh t�y của nghề.

Kh�ng thể kể đ� c� bao nhi�u lớp nghệ sĩ từng thọ gi�o c� Bảy Ph�ng H�, cũng kh�ng thể biết được c� Bảy đ� đổ bao nhi�u c�ng sức cho những hậu bối của m�nh. Giảng đường c� đứng kh�ng chỉ ở c�c trường Quốc gia �m nhạc v� Kịch nghệ (trước giải ph�ng), trường Trung cấp Trần Hữu Trang (thuộc Nh� h�t Trần Hữu Trang), trường Cao đẳng Văn h�a Nghệ thuật (số 5 Nam Quốc Cang), m� c�n l� s�n diễn � nơi c� đ� l�i v�o trong hậu trường để những học tr� của m�nh xuất hiện rực rỡ giữa s�n khấu. Niềm tự h�o của c� l� đ� kh�ng tiếc sức m�nh trong c�ng việc ph�t hiện, hướng dẫn v� n�ng đỡ những t�i năng cho s�n khấu cải lương� v� những điều m� c� truyền thụ h�m nay đ� được kh�ng �t học tr� của c� truyền đạt lại cho những học tr� của họ.

Đ� mấy năm rồi, c� về sống trong khu�n vi�n của Ch�a Nghệ Sĩ (quận G� Vấp, TP.HCM) cũng l� mấy năm, dần d�, mọi người �t đến với c� hơn. C� Bảy cười, giọng run run: �Học tr� vẫn nhớ� nhưng c� lẽ do c�ng việc bộn bề, ai nấy lo mưu sinh, đường s� lại xa x�i�. C�n hơn 5 th�ng nữa c� tr�n 94 tuổi. Sức khỏe người gi� hay bất thường, s�ng khỏe, chiều đau. �Những khi t�i bệnh nằm viện cũng c�n c� đứa tới thăm� , đ� l� một niềm an ủi lớn đối với c� khi tuổi gi� quay về sống ở một nơi xa trung t�m th�nh phố. Hơn 5 năm qua, NSND Ph�ng H� đ� kh�ng c�n dạy nữa, bởi sức khỏe của c� qu� yếu. Tr� chuyện mới thấy, trong giọng n�i, c� dường như vẫn nhớ lắm những th�ng ng�y vui vẻ với học tr�, đ� xa�

NSƯT Viễn Ch�u: "Cứ cho việc ch�ng t�i l�m l� sứ mạng�"

Soạn giả - NSƯT Viễn Ch�u

S�n khấu cải lương �t c� nhạc sĩ n�o lại c� nhiều t�c phẩm sống l�u trong l�ng người mộ điệu như những t�c phẩm của �ng. V� dường như cũng kh�ng c� nhạc sĩ n�o c� thể �đứng� ngang �ng khi muốn so s�nh những �chuyện t�nh� trong c�c b�i ca cổ do �ng s�ng t�c. Thật lạ, kh�ng hiểu nhờ c�i g� m� ở tuổi 81, một nhạc sĩ, soạn giả như �ng vẫn c� thể viết đều tay v� viết khỏe tất cả mọi dạng tuồng, cải lương từ bi đến h�i, những b�i vọng cổ mượt m� lắng đọng về t�nh y�u, t�nh mẹ, v.v� C�i t�i hoa ấy, phải n�i, thật hiếm hoi giữa thời n�y.

Những s�ng t�c của �ng đ� g�p phần kh�ng nhỏ cho sự l�n ng�i của một số giọng ca, thậm ch� đ� n�ng bước ch�n người nghệ sĩ l�n những nấc thang danh vọng. C� nhiều người kh�ng hẳn l� học tr�, được NSƯT Viễn Ch�u chỉ bảo, nhưng vẫn tự nhận l� tr� v� gọi �ng l� thầy. Thế nhưng, qua b�o ch�, �ng lại thẳng thắn cho rằng: �T�i chỉ hướng dẫn v� n�ng đỡ th�i, đừng d�ng tiếng �dạy�� Nhiều năm qua, hễ chợt nghe được một giọng ca hay, lạ l� t�i rất mừng. Mặc d� t�i kh�ng chỉ dẫn cho ca vỡ l�ng, nhưng t�i thường chỉ về kỹ thuật xử l�. T�y theo chất giọng của từng người m� hướng dẫn�". Với c�ch l�m t�m huyết ấy, từ năm 1960 đến nay, ở cương vị Gi�m đốc kỹ thuật của một số h�ng băng đĩa như Việt Hải, Hồng Hoa, S�ng Mới, Hồn Nước, Thăng Long, v.v� cũng như cộng t�c cung cấp tuồng t�ch cho bốn, năm h�ng băng đĩa kh�c, NSƯT Viễn Ch�u đ� g�p phần c�ng sức kh�ng nhỏ đưa một số nghệ sĩ cải lương l�n h�ng t�i danh như b�y giờ.

Nhắc đến học tr� của m�nh, �ng t�m sự: �Năm ngo�i ở qu�n Nghệ sĩ c� tổ chức mừng ng�y n�y. C� người kh�ng phải đệ tử của t�i cũng nhớ ơn t�i chỉ v� một b�i ca n�o đ�. Họ mua hoa rồi h�n tiền tặng t�i. Thật sự t�i bất ngờ v� x�c động lắm. Số tiền ấy t�i đ� gửi tặng lại cho Viện Dưỡng l�o, c�c anh c�c chị nghệ sĩ trong đ� cần n� hơn t�i� Cứ cho việc ch�ng t�i l�m l� sứ mạng. Người truyền nghề bằng cả t�m huyết, sức lực v� c� khi gi�p đỡ cả tiền bạc (như c� Ph�ng H�), c�n t�i moi tim nặn �c để viết những b�i ca cổ n�ng giọng h�t nghệ sĩ bay cao, xa tận nước ngo�i. Niềm vui của ch�ng t�i ch�nh l� th�nh quả của những người m� ch�ng t�i đ� từng n�ng đỡ��.

Nghệ sĩ Quế Tr�n: "Tr�n hết l� t�nh cảm của ba..."

Nghệ sĩ Quế Tr�n

"Từ nhỏ, Tr�n đ� c� niềm đam m� với bộ m�n s�n khấu truyền thống của gia đ�nh. N� như mang một thần lực v� h�nh cuốn h�t Tr�n với những mơ ước. Năm l�n 9 tuổi, niềm ước ao của Tr�n đ� th�nh sự thật� Tr�n đ� được diễn chung với ba, với c�c c� ch� trong đại gia đ�nh bầu Thắng � Minh Tơ: vở �Trảm Trịnh �n�. L�c đ�, cảm gi�c m�nh nhỏ b� biết bao nhưng lại được sự quan t�m v� lo lắng của ba, mẹ qua từng lời ca non nớt; từng n�t diễn ng�y thơ... Đ� l� l�c Tr�n thương ba mẹ hơn bao giờ hết, v� Tr�n biết ba mẹ lu�n mong Tr�n l� lớp kế thừa sự nghiệp nghệ thuật của d�ng họ b�n cạnh c�c anh, chị Xu�n Tr�c, Ngọc Trinh, Trinh Trinh, T� Sương� Vai diễn Trịnh Ấn n�y ch�nh l� bước ngoặt đầu đời gi�p cho gia đ�nh y�n t�m hơn v� Tr�n được tự tin hơn khi �l�m quen� với thế giới s�n khấu mu�n m�u, mu�n vẻ�

Tr�n đ� c� dịp diễn rất nhiều vai, từ nhỏ đến lớn, từ đ�o thương đến đ�o v�� Nhưng c� lẽ bất ngờ v� ấn tượng nhất với Tr�n l� vai độc m�i: Thi�n Kiều c�ng ch�a. Kh�ng thể lường được bao nhi�u c�ng sức, tr� lực m� ba Tr�n đ� x�y dựng cho nh�n vật n�y; cũng kh�ng nhớ bao lần Tr�n phải kh�c, c� lẽ v� t�nh cảm của Tr�n với nh�n vật v� cũng v� sự tiếp thu chậm khiến ba buồn cũng như chưa h�i l�ng. Ba lu�n dạy Tr�n: �Xem c�i hay của người kh�c để rồi nghi�n cứu t�m ra c�i hay cho m�nh chứ kh�ng phải bắt chước rập khu�n�. Tr�n hiểu được c�i cơ bản m� người diễn vi�n cần phải r�n luyện. Mặt kh�c, Tr�n hiểu được trọng tr�ch của m�nh đối với d�ng họ n�n cần phải nỗ lực, phấn đấu, đầu tư nhiều cho vai diễn. Nếu kh�ng c� ba th� kh�ng c� Thi�n Kiều c�ng ch�a � Quế Tr�n như ng�y h�m nay. Nếu kh�ng c� ba, mẹ đ� nghi�m khắc, đ� giảng dạy cho Tr�n hiểu sự cần thiết của kiến thức văn h�a th� Tr�n sẽ kh�ng c� niềm hạnh ph�c b�n giải Triển vọng Trần Hữu Trang năm 1999.

Nh�n ba lu�n t�m huyết với nghề, (mỗi khi bước ra s�n khấu như c� nguồn sinh lực thần kỳ gi�p ba qu�n đau đớn của căn bệnh thấp khớp), Tr�n c�ng thương v� t�n k�nh ba nhiều hơn. Tr�n thật sự hạnh ph�c khi được sinh ra l� một th�nh vi�n trong gia đ�nh bầu Thắng � Minh Tơ. Tr�n c�ng tự nhủ phải học hỏi, r�n luyện kh�ng ngừng để kh�ng phụ l�ng gia đ�nh, d�ng họ, c�c thầy v� niềm tin y�u của qu� vị kh�n giả".

Nghệ sĩ Ngọc Huyền: "Kh�ng ai biết r� khả năng của học tr� m�nh bằng những người thầy"

Nghệ sĩ Ngọc Huyền

"Thầy của Huyền l� nữ NSND Ph�ng H�, l� nhạc sĩ �t Trong, nghệ sĩ Bạch Mai� Mỗi người thầy l� một �kho b�u� lu�n mở rộng cửa để Huyền tự t�m �b�u vật� cho m�nh. Thật kh� m� kể hết những kỷ niệm cũng như n�i ra những suy nghĩ của m�nh về những người thầy, bởi đối với Huyền, ng�n ngữ dường như kh�ng đủ sức để diễn tả�

Ri�ng với nghệ sĩ Bạch Mai, Huyền c� một kỷ niệm rất đ�ng nhớ. Khi c� Bạch Mai muốn giao vai Phi Giao (vở �Xử �n Phi Giao�) cho Huyền đ�ng, đọc kịch bản mẹ Huyền sợ qu� v� kh�ng cho Huyền nhận vai diễn n�y. Mẹ sợ Phi Giao l� một vai độc sẽ l�m ảnh hưởng đến t�nh cảm của kh�n giả d�nh cho Huyền. Đồng thời mẹ lại cứ mơ hồ sợ sệt khi thấy Phi Giao l� bất hiếu tử v� qu� độc địa. Thế l� c� Bạch Mai giận Huyền. Giận hẳn suốt ba th�ng liền. Huyền đ� sống những ng�y căng thẳng v� vừa thuyết phục mẹ, xin mẹ cho Huyền thử sức cũng như trấn an mẹ về những nỗi lo m� theo Huyền kh�ng thể n�o th�nh sự thật, mặt kh�c Huyền n�i nỉ xin c� Bạch Mai cho Huyền được diễn� Cuối c�ng c� cũng bằng l�ng. Nhưng Huyền biết trong l�ng c� vẫn c�n ch�t g� đ� �lợn cợn�, kh�ng h�i l�ng. Mặc d� c�n giận nhưng khi bắt đầu tập tuồng, c� đ� chỉ dạy hết m�nh cho Huyền, như giữa hai thầy tr� chưa từng xảy ra chuyện g� cả. C� cũng đổ mồ h�i, cũng nhọc nhằn với từng chi tiết để dạy cho Huyền v�o vai thật tốt. Đ� l� một đức t�nh rất qu� của c�, khiến Huyền phải nể phục. V� đ�p lại tấm ch�n t�nh của ấy, Huyền đ� g�c bỏ mọi việc, lao v�o chuyện tập tuồng để vai Phi Giao thật nhuyễn, thật sự trở th�nh một vai diễn mới lạ.

Khi vở tuồng ra mắt, thật mừng l� Huyền đ� kh�ng phụ l�ng tin tưởng của c�. Thấy c� h�i l�ng, Huyền cũng rất h�nh diện. Ch�nh nhờ c�, m� như một người n�o đ� đ� n�i � Huyền qua vai Phi Giao đ� bật mở được tiềm năng ẩn giấu � một khả năng thể hiện vai độc sắc sảo, khiến người ta r�ng m�nh trước c�i �c.

Nhắc lại kỷ niệm n�y Huyền mới c�ng thấy rằng: kh�ng ai biết r� khả năng của học tr� m�nh bằng những người thầy, nhất l� những người thầy nghệ thuật. Nếu như ng�y ấy c� Bạch Mai quyết định giao vai Phi Giao cho một nghệ sĩ trẻ kh�c th� c� lẽ Ngọc Huyền đ� kh�ng c� cơ hội để được thử th�ch. Vai diễn Phi Giao đối với Huyền giống như một lần được c� Bạch Mai đưa tay k�o l�n một bậc thang nghệ thuật�".

Nghệ sĩ Hồng Nga: "C�i nghề h�t n�y l�u nay đ� kh�ng t�m được những người thầy như thế..."

Nghệ sĩ Hồng Nga

"T�i học ca năm 13 tuổi. Thầy của t�i l� �ng T�m Đen � một nhạc sĩ t�i tử c�ng x�m. Thời đ� đến quận 4, đường T�n Đản, hỏi �ng T�m Đen ai ai cũng biết. R� r�ng �ng cũng c� tiếng lắm. �ng l� người rất nghi�m khắc nhưng t�i đ� học được từ �ng 6 c�u vọng cổ, 3 Nam, 6 Bắc, 7 O�n một c�ch đ�ng ho�ng.

�ng nhận thấy hơi ca của t�i �ngon� n�n hết l�ng dẫn dắt. Vậy m� t�i vẫn thường đau điếng v� bị �ăn� c�i cần đờn của �ng mỗi khi t�i ca trật nhịp, sai lời. �ng dạy ca m� thương t�i như con n�n kh�ng bao l�u nhận lu�n t�i l�m con nu�i. Sau t�i, c�n v�i em kh�c tới �ng để học ca nữa, nhưng kh�ng ai b�m nghề được l�u như t�i. �ng đ� dẫn t�i đi ca ở giải tr� trường. Ấn tượng đầu ti�n về nghề ca h�t rất m�nh liệt, th�i th�c t�i nhất định phải đi m�i con đường của Tổ nghiệp.

Năm t�i hơn 14 tuổi, �ng gửi t�i v� v� đo�n Hằng Xu�n - An Phước, nhưng đến năm gần 16 tuổi t�i mới k� được hợp đồng đi h�t đầu ti�n trong đời với đo�n Thống Nhất. Từ đ� về sau, hễ đi h�t ở đ�u, mỗi năm t�i đều về thăm �ng như thăm người cha ruột của m�nh.

T�i l� người v� t�m n�n kh�ng bao giờ để � đến thời cuộc. �ng c� nghề kinh doanh, thầu t�u bốc xếp nhưng h�nh như c� theo c�ch mạng. V� nhiều khi bị tảo thanh, �ng phải trốn hoặc lập một g�nh h�t để che mắt bọn mật vụ� T�i th� cứ hồn nhi�n đi h�t rồi về thăm �ng. Lắm khi chẳng phụ gi�p �ng được g� m� c�n �b�o c�� ng phải gi�p đỡ t�i th�m những khi t�i h�t xướng kh�ng c� tiền m� b�n cạnh t�i lu�n c� bầy con nhỏ dại. C�i nghề h�t n�y l�u nay đ� kh�ng t�m được những người thầy như thế...".

Nghệ sĩ Diệu Hiền: "Thầy của t�i l� �ng Ho�ng N�, thầy đờn của g�nh h�t Hoa Sen".

Nghệ sĩ Diệu Hiền

"T�i học ca nhanh nhưng bản t�nh lười biếng v� m� đ� banh hơn m� học. T�i chỉ nghĩ đơn giản: l�n s�n khấu ca mấy c�u vọng cổ l� được rồi, cần g� phải học nhiều. V� thế, t�i chỉ dốc l�ng học ca vọng cổ. Học 4 buổi, t�i đ� ca được 6 c�u vọng cổ. Bản 3 Nam t�i cũng ca được nhưng thầy dạy tới bản 6 Bắc kh� ca qu�, t�i ng�n ngẩm v� t�m c�ch� trốn học. Thấy mặt t�i, thầy k�u x�ch đờn ra cho thầy dạy, t�i gian tr� gỡ ngay c�i trục đờn giấu đi v� cung k�nh đưa đờn cho thầy. Thấy mất c�i trục đờn, thầy k�u t�i đi kiếm th� t�i đ� �lặn� mất ti�u, ph�ng nhanh ra b�i chơi đ� banh với mấy anh hậu đ�i.

Biết t�nh t�i ham chơi lại ương bướng, thầy phải d�ng c�ch �ngon ngọt� để buộc t�i học: �Con r�ng thuộc bản Nặng t�nh xưa, thầy sẽ mua cho con đ�i guốc�. Bản Phụng Ho�ng kh� hơn th� thầy lại bảo: �L�m sao ca được bản Phụng Ho�ng, thầy sẽ mua cho con bộ đồ xẩm�. Sau n�y t�i thấy ng�y đ� sao t�i qu� ngu ngốc, nếu như thầy kh�ng hết l�ng v� t�i th� t�i đ� kh�ng mở được c�nh cửa bước đến tương lai.

Kể từ ng�y đ�, thầy đ� lu�n ở b�n t�i tr�n mỗi chặng đường t�i đi. Khi t�i đ� th�nh danh, thầy vẫn đờn cho t�i ca. Từ g�nh h�t Hoa Sen, t�i qua đo�n Thống Nhất, đo�n Kim Chung� thầy đều ở b�n cạnh t�i. Thầy t�i kh�ng phải l� tay �Tổ� trong l�ng đờn, nhưng nghĩ đến c�ng lao trời biển m� thầy đ� d�nh cho t�i, hễ về bất cứ đo�n n�o, t�i cũng đều ra điều kiện với �ng bầu: �Lương của t�i, �ng trả sao cũng được, nhưng thầy của t�i phải được đờn ch�nh�� Thầy t�i lu�n dạy t�i hai chữ "đạo nghề". Người nghệ sĩ cũng giống như t�n đồ của nghệ thuật, phải s�ng k�nh v� đam m�, giữ nghề bằng tất cả tấm l�ng, t�m huyết của m�nh th� mới đi trọn được con đường nghệ thuật. Chữ "đạo" thầy dạy t�i kh�ng chỉ l� l�ng t�n thờ với nghề m� c�n l� tấm l�ng nghệ sĩ đối với nhau.

Thầy t�i đ� đi xa� Cho đến b�y giờ t�i vẫn c�n lập b�n thờ của thầy ngay trong căn nh� t�i đang ở. Mỗi s�ng, t�i đều thắp hương cho thầy. Một ly c� ph� đen kh�ng đường, như � th�ch của thầy ng�y xưa: s�ng thức dậy phải c� một ly c� ph� đen kh�ng đường th� mới l�m việc được".

Trần Nguyễn

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]