VoyForums
[ Show ]
Support VoyForums
[ Shrink ]
VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

05/13/24 04:54:31 [ Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, [10] ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 06/28/01 20:16:44
Author: Erkin ABLIMIT
Subject: Tor Yeziqi bilen sinaq putu

From: Erkin ABLIMIT
Date: Thu Mar 16, 2000 1:40 pm
Subject: Tor Yeziqi bilen sinaq putuk.


Essalamu Eleykum!Qedirlik Qerindaxlar!
Esir ahiridiki Qurban Heytinglar Qutluq Bolsun!
Otken yili [Xinjiang Medeniyiti] zjorniligha besilghan [Depter Haxiyisidiki
Putukler]namliq maqalini men bultur 5-ayning 31kuni yengi yeziqcigha
ozgertip yumxaq deskigha saqlap qoyghan idim.Bu esli Ozbekistanliq yazghuci
Otkur Haximofning esiri. buni bizning hazirqi [tor yeziq]imizgha ozgertip
ciqtim,paydilinixinglargha sunimen.
DEPTER HAXIYISIDIKI
PUTUKLER

-------------- OTKUR HAXIMOV
Eziz oqurmenlirim! bu kitapcini sel kem 40yil yazdim. bular mening
kuzitixlirim,oylirim... bir qeder armanliq,bir keder istihzaaliq,bir qeder
tebessumluq hulasilirim...eslide ularning her birini alahide eser qilsammu
bolar idi...meyli.men bularni uzak oylap yazdim.iltimas:sizlermu kitabni
aldirimastin,oylinip oqugaysizler...
Uxbu kitabni hayatning barce acciq-cucuklirini men bilen bille tetigan omur
yoldixim,meslekdixim,balilirimning anisi olmeshan'ga beghixlaymen.

-muellip
Tebi'et,Jemiyet,Insan
[Tebi'et Gultaji]
Kiyik ac qalmasliq ucun koktat yeydu,emma bir-birini olturmeydu.Xir ac
qalmasliq ucun kiyikni yeydu,emma bir-birini olturmeydu.Adem koktatnimu
yeydu,kiyiknimu yeydu,kongul hoxluqi ucun xirnimu olturidu...keyin...urux
qilip bir-birining bexini yeydu...
Darwin'gha Etiraz
Darwin telimati natoghra.Adem maymundin emes,maymun ademdin
taralghan.Ayighi yerdin uzulmigenler adem bolup qalgan.Ayighi yerdin
uzulgenler bolsa maymun bolup,derehlerge cikip ketken...bu jeryan haman
dawamlaxmakta...
Eng Eqillik Janiwar
Dunyada eng eqillik janiwar-belik! birincidin,gaca,ikkincidin,quyruqini
tohtimastin likilditidu!
Heqiqet
Xuncilik xerinki,tetip korgung kelidu.xunqilik acciqki,tilingni koyduridu!
Qarlighac
Etibar qilghan bolghiydingiz,qarlighaclar peyzi yoq,naa'ehli aililerge
hecqacan uwa salmaydu.gahida karligaq ademdin eqilliqraqmikin,dep oylap
qalimen.
Ayal Qelbi
Ayal qelbi tetur magnitqa ohxaydu:yeqinlaxsang uzaqlixidu,uzaqlaxsang
yeqinlixidu.
Huxyar Bolung
Ayal sizni nahayiti yahxi korse,huxyar bolung,yalqunluq muhebbet
kundexlikke,kundexlik xuhbige,xuhbe menmencilikke,menmencilik bolsa
duxmenlikke aylinixi mumkin.
Godek Hidi
Ayal godek hidini tunji balisi tughulghandila hes qilidu. er bolsa godek
hidining nimilikini newrilik bolgandin keyin cuxinidu...biz erler daim
kecikip yurimiz...
Atilar We Balilar
U addi adem idi,hammalliq qilatti.tot qiz,uc oghulni qatargha
qoxti.oghullirini oylidi,qizlirini yatliq qildi.hemmisini oy-jayliq qildi.
Koz yumuwatqinida:[hemminglardin ming-ming razimen] didi.
Qarisa kepenliki yoq iken...
Azghun Bendiler
Ademlerge heyranmen. Ata-Aniliri tiriklikide ikki eghiz tatliq sozni
bikarga eytmaydu-yu,ular olgendin keyin ming-minglap pul serplep,xu sozlerni
qebre texigha yazdurup qoyidu.
Kulke we Yigha
Kuluxni bilmeydighan adem -behtsiz adem.Yighlaxni bilmeydighan adem ikki
hesse behtsiz adem!
Mahiyet Aynimas
Sapal tawiking sunsa,dad sal:danggal'gha aylinidu.Altun qacang sunsa,perwa
qilma:bahasi cuxmeydu.
Yuk Koturgen...
[Yuk koturgen adem torge ciqidu] diyixidu...he,ciqidu,elwette ciqidu!peqet
yuk koturgenni yolep qoyidighan qol bolsa,bes!
Payteht
Hemme uni yahxi koridu.
Hemme uninggha telpunidu.
Kelixidu.
Oquxidu.
Ixlixidu.
Turmux quruxidu.
Oy-jaylik boluxidu.
we ....yekdilliq bilen uni gheywet qilixidu.
neecare,payteht bolgandin keyin cidaydu.
Leylek
Ana yax idi,newjuwan idi.bala ham idi,godek idi...kunlerning biride
ana-bala yezigha yiraq tughqanliriningkige baridighan boluxti.ana qeddini
ghaz tutup,tez-tez yurer,bala bolsa uyaq-buyaqqa qarap etraptiki
menzirilerni tamaxa qilar idi.yeza bazirida yerimini caqmaq soqup ucurup
ketken heywetlik cinar bar idi.bala derehni korup hangweqip turup
qaldi:cinarning yeyilip osken xehida supridek congluqta bir uwa qariyip
koruner,uwida bolsa ayaghliri,tumxuqi uzun bir qux turar idi.
Bala mojize korgendek cippide tohtap qaldi.
-ana,awu nime?-didi xu yaktin kozini uzmey.
-leylek,oghlum,leylek!-ana oghlining bexini silap qoydi,-yur,jenim balam.
Bala hecqacan bundak quxni kormigen idi.qux nimixqidur bir ayaghlap(bir
putida dimekci) turar idi.u yene tohtap qaldi.
-nime u ,ana?-didi yene cinar ucigha koz tikip.
-leylek,oghlum,leylek.
-nimixqa bir ayighida turidu?
ana kuldi:
-bir ayighi carcighandur belkim.mang jenim qozam.
Bala hecqacan bundaq quxni kormigen idi.
Qux nimixqidur boynini sozup tumxuqini asman'gha qaritip silkiter,xu
caghda[taraq-taraq] awaz anglinar idi.
Bala yene tohtap qaldi.
-nime u ozi,ana?
Uning kozliride hoxalliq bar idi,heyranliq bar idi.ana bolsa aldirar
idi.cecidin tola ixi bar.tehi xeherge qaytixi kerek.
-leylek didimgu, tatliqim,-dep asta egilip oghlining mengzidin soydi,-sanga
salam beriwatidu.
Ana yax idi newjuwan idi.
...Aridin 35 yil otti.bala yigit boldi.ana yaxinip qaldi,ayighidin
madar,kozliridin nur ketti.
kunlerning biride ana-bala kutulmigende yene xu yeziga berip qelixti.yigit
qeddini ghaz tutup tez-tez yurer,ana bolsa teliqqan ayaghlirini eghir-eghir
koturup basqance hasirap keler idi.yeza baziridiki yerimini caqmaq
soquwetken cinar helimu bar iken.mana qarangki,cinarning yeyilip osken
xehida supridek congluqtiki uwa yenila qariyip koruner,uningda
ayighi,tumxuqi uzun leylek turar idi.yigit leylekke bir qarap
qoydi-de,qedemlirini tezletti.arqida qeliwatkan ana nursizlinip qalghan
kozlirini cinargha,cinar xehida qariyip turghan uwigha tikti.xahta esilip
turghan nerse kozige ghelite korundi.
-awu nime,oghlum?-didi tohtap.
-leylek,ana,leylek.
Ana yahxi anglimidi.uc-tot qedem yurup yene tohtap qaldi.sewettek nerse
icide bir nerse aqirip korunidu,qiziq...
-oghlum,nime u?-didi kozlirini cimciqlitip ana.oghul cip tohtidi,ghexliki
keldi.u, aldirap turuptu,ixi cecidin tola!adem qerighinida ezme bolup
qalidiken-de!
-leylek!didi yirginip,-leylek dewatimen'ghu,pangmu siz!
xundak didi-de,accighi bilen tez-tez yurup ketti.ne care,yigit yax,yigit
newqiran.uning ixliri kop,tehi xeherge qaytixi kerek...uning ham,godek
baliliri bar...
Tarihning [Hatasi]
9-esir.Muhemmed el harezmi algebra penige ul saldi.
10-esir.Ebunasir farabi Aristotilning [metafizika] esirige toluq xerh
yezip,[2-ustaz]unwanini aldi.
11-esir.Ebu reyhan beruni yer bilen ay otturisidiki musapini olcidi.Ibin
sina tibabet qamusi [tip qanunliri] ni yaratti.
14-esir.Sahipqiran Emir temur yawro-asiyaning yerimini teserrupigha
aldi.ilim ehlining bexini silap,olmes abidiler yaratti.
15-esir.Ulughbek 1019 yultuzning heriket jedwilini tuzdi.Elixir nawayi
olmes [hemise] sini yazdi.
16-esir.[Banurname] alemge tarqaldi.
17-esir.Xah jahan dunyadiki yette mojizining biri [tajmehel] ni saldurdi.
20-esir.ozbek sovet alimliri misli korulmigen [ihtira] yaritixti;
tarihning [hatasi] ni tuzitip,otmuxte bizning putunley [sawatsiz]
bolghanliqimizni ispatlap berixti...
Ham Sut Emgen
Adem uc nersining qedrini daim kecikip bilidu:yaxliq,saqliq,tincliq.
Aral we Qit'e
Insaniyet aral bolup emes,qit'e bolup yaxaxni uguniwalghinida idi,kop
balaalarning aldi elinghan bolar idi.
Bax Eyibdar
Turmux sinaqlirigha biz conglar berdaxlik berelmisek,balilarda nime
gunah?nimixqa bizning eyibimiz ucun balilar yetim qelip,horluq tartixi kerek
iken?
Zulum
Ademlerni qorqup yaxaxqa mejburlaydighan jemiyet-zawalliqqa eng yuzlengen
jemiyettur.
Munapiq
Anisini hormetlimeydigan adem qoxna momayni hormetleymen,dise ixenmeymen.oz
helqining tili,medeniyiti,tarihini hormetlimigen adem baxqa helqlerning
tili,medeniyitini ,tarihini hormetleymen,dise ixenmeymen.
Inkarci
Milletqilik bekmu hewplik illet.milli inkarciliq bolsa uningdinmu
heterlik.milletci qoxnisini yaman koridu.milli inkarci bolsa ozinimu yaman
koridu.
Ana Til
Qance kop tilni bilsingiz,xunce yahxi.biraq adem ana tilida pikir
qilidu,ana tilida cuxeydu,ana tilida yighlaydu...olum aldida anisini ana
tilida esleydu...
Azciliq we Kopcilik
[Azciliq kopcilikke boysunidu!] yeqimliq xoar! belen xoar!
Peqet...huda heqqi,bir nersini hec cuxinelmeymen:dunyada danalarga
qarighanda nadanlar,qabiliyetliklerge qarighanda qabiliyetsizler hemixe
koprek bolghan.dimek...kequrung...u yeqigha eqlim yetmidi...
Epsane
Qedimiy turkiy epsane bar.eyturlerki,Alla erxi'aaladin yerge
cuxuptu.qarisa, insi-jinsiz aralda bir tal tuk yatarmix.[meyli,-deptu
keremlik huda,-muxuningghimu jan ata qilay] . xu zaman jansiz tuk adem
qiyapitige kiriptu.adem qaraptuki,tengritaalaning qudriti ceksiz imix:halisa
janliqni jansiz qilidu,halisa jansizgha jan ata qilidu.adem oylinip
qaptu:nimixka huda halighinini qilixqa qadiru,men qilalmaymen?nimem kem
uningdin?!
...xundaq qilip,ademning konglide heset digen qara niyet peyda boptu.
Allaning qehri kelip,perman qiptu:
[adimizat manga heset qiptimu,dimek,bir-birige tencliq bermeydu.hesetci
dozaqqa tutruq bolsun!]
xu seweplik dozaq yalqunjap yanarmix.
----------------------------------------
Erkin ABLIMIT/Kashgar 2000-yil,Qurban Heyt, Qexqer.
erkin-ks@m...
http://www5a.biglobe.ne.jp/~erkin/
Tel: (0998)2550787(H)

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]
Forum timezone: GMT+2
VF Version: 3.00b, ConfDB:
Before posting please read our privacy policy.
VoyForums(tm) is a Free Service from Voyager Info-Systems.
Copyright © 1998-2019 Voyager Info-Systems. All Rights Reserved.