VoyForums
[ Show ]
Support VoyForums
[ Shrink ]
VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

04/26/24 17:54:41Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 12345[6]78910 ]


[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 07/12/01 23:02:36
Author: ebrayim
Subject: Uyghur Yengi Yezighigha ait bir neqqe nuhta

From: ebrayim
Date: Fri Jan 5, 2001 1:05 am
Subject: Uyghur Yengi Yezighigha ait bir neqqe nuhta



Salam tordaxlar!

Men yeqindin buyan Uyghur til yezighigha qiziqidighan tordaxlarning,
yazghan kop qaraxlirini kordum, xundahla bezi kixiler manga het yezip
ozlirining pikirlirini digenlermu bar.

Uyghur Tili yengi yeziqni exletse komputor yizighi yaki baxqa normal
yeziq bolsun, u towendiki neqqe nuhtini asas qilixi kerek:

ADDI BOLUX
Yeziq bolsa tilni ipadilexning birhil usoli. Bir menini qance addi
usolda ipadiyalisingiz xunqe yahxi. Cunki yezik qance addi bolsa, uni
ixlitalaydighan adem xunqe kop bolidu. Axu milletke nisbeten
sawantsiz xunce az bolidu, baxqa milletke nisbeten bu til yezighini
xunqe asan ogunalaydu. Mana bu milletning tereqiyati uqun bolghan eng
cong mumkincilik. Buyerde "addi" digen zadi nime? Buyerdiki "addi"
bolso bir yeziqqa nisbeten axu yeziqni ana til yezighi ornida
ixlitidighan yaki axu yeziqni sirittin ogunidighan insanlar uqun
asan ogunalaydighan we yaki asan qobul qilalaydighan usolni korsitidu.

1. Komputor het kuguzux tahtisidiki 26 latin heripini asas qilix.

Cunki, bu 26 herip uyghur millitighila emes,asasen putun dunyadiki
hemme insangha intayin yeqimliq korinidu ( elwette ohximighan tilda
kop heriplerning oquluxi ohxap ketmisimu ). Xundahla Uyghur tilida
bar herqandaq tawuxni, muxu heriplerning melum hil birikixi bilen
ipadilise hicqandaq orunsiz yeri yoq. Bu yerde hergizmu bizning 30
neqqe towuximizgha herip 26 bolup qaldi dep, dunyada birlikke kelgen
yeziqning qoxumqe zil-zewirliri bolghan %, &, ?, ... larni musteqil
HERIP ornida ixlitixning qilce orni yoq! Meslen bezi heriplerni "?"
bilen ipadiligendin "a","e","u" we "o" larning herhil birlexmisi
bilen ipadilise tehimu yahxi ciqidu. Bu yerde ikki heripning birlixip
bir oqulux bulixidin qoruqmaslih kerek. Dunyadiki nurghun tillar
da "birlexme heripler" az emes, lekin ular yenila intayin yahxi
teriqi qiliwatidu. Meslen English digen bu tilni disek, u dunyadiki
intayin addi tillarning birsi, qarap beqing bu tilda qance " birlexme
herip " bar? Uningdiki qoxma (birlexme) heripler uning tereqiyatigha
tesir qildimu???

2."Mojize" din sahlinix

Emilyette bu yuqurida degenlirimning dawami. Cunki, "%", "?"
digenlerni Uyghur elipbe sige elip kerix intayin qong "mojize".
Birinqidin u yuquridiki ADDI BOLUX pirinsipigha yatmaydu. Qunki,
bularni hazir bolsun kelguside bolsum, dolet iqede bolsun dolet
sirtida bolsun, qubul qilmah tes. Hemde qobul qilixningmu orni yoq,
qunki ular ozining dunyadiki MUQUM ixlitilixi bilen dangliq.

2. Korkem bulux

Komputor het tahtisidin biwaste kugezguli bolidighan eng korkem
heripler yenila xu 26 latin heripi. "%", "?" lar herip emes xunga
qong kiqik yeziliximu yoq. Hetta bezi caghlarda helqaradiki muqum
menisi bilen Uyghur tilidiki ixlitilixi ( nawada Uyghur elipbeside
ixlitilse) az-tula toqunux peyda qilip qoyiximu mumkin. U nimila
digen bilen yezihning korkem bolixigha tesir qilidu.

DUNYAGHA YUZLENGEN BOLUX

Dunyadiki milletler bir-biri bilen bille yaxaydu. Bir milletning
baxqa bir millet bilen alaqe qilixi xu milletning tereqiyatidiki
halqilik yol. Xunga etiraptiki, milletlerning yezighi bilen qancilik
ortahlih bolsa xunce yahxi. Nada etirapidiki tereqi qiliwatkan
milletning yezighi yaki helqaradiki keng kulemde ixlitilwatqan yezih
bilen melum ortahlih bolux Uyghur yezighi we tili, hetta
mediniyitining tereqiyati ucun intayin qong tohbe qoxidu.

Xunga, "ch", "sh", larni ixlitix intayin yahxi ix. Hetta "zh" ni
ixlitixningmu yaman yeri yoq. Cunki baxqa tildiki muqum atalghularni,
oz eyni yezix helqarada tekitliniwatqan muhim nuhta.

Muxinqilik yazay,
Oqughuningizgha rehmet!

Ebrayim

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]


Forum timezone: GMT+2
VF Version: 3.00b, ConfDB:
Before posting please read our privacy policy.
VoyForums(tm) is a Free Service from Voyager Info-Systems.
Copyright © 1998-2019 Voyager Info-Systems. All Rights Reserved.