VoyForums
[ Show ]
Support VoyForums
[ Shrink ]
VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

04/23/24 21:51:50Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1234567[8]910 ]


[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 06/28/01 20:01:39
Author: Abdullah
Subject: Yizik Toghrisida

Salam Tordaxlar,

Kizghin ilip biriliwatkan yizik maesilisi toghrisida oylighanlirimni otturigha koyup bakay.

1. Uyghurlar digaen bu sozning haer hil xaekildae yzilixi, gh [Ghalip, ghapil]ning birlikkae kaelmaesligidin bolghan daep karaymaen. Mubada biz gh ni muayyaenlaexturidikaenmiz Uyghur daep yizixta talax tartix bolmaydu haem bolmaslighi kiraek. Ilgiri maenmu Uygur daep yazattim, yukarki karaxni toghra daep karighanlighim uqun, bundin kiyin Uyghur daep yazimaen wae baxka tordaxlarnimu muxu boyinqae ixlitixkae taewsiyae itimaen.

Haeplaer Toghrisida:
Miningqae biz aldi bilaen kariximiz ortak bolghan haerlaerni ayrip qikip, kalghan haerplaer ustidae oylaxkinimiz tuzuk. Hazirghiqae biz ortak kollunup kaelgaen haerplaer towaendikiqae 23 haerp ikaen:

A - Alim, B - bala, bilim, P - polat, T - turdi, J - jawap, H(KH?)- haet, hanim, D - duttar, R - rawap, Z - ziyaraet, S - sayahaet, GH - ghaerp, ghaewwas, F - fatifun,fakultit, G - gilaem, L - laqin, M - maen, maektaep, N - nan, O - oghri, ot, U - urux, ustira, W - wakit, E - eyik, enik, I - ix, ilmaek, Y - yahxi, NG - yangak.

Towaendae tokkuz haerp yaenila oylinixka tigixlik ikaen:

AE - maen, saen. buni baezi tordaxlar E haerpi bilaen ipadilaewatidu. Maen bolsam bu haerpkae bolghan sobiktip yahxi koruxum bilaen xundakla bu haerpning Englis tili {yin biao}sidiki ahang yikinqiliki bilaen uzundin biri ixlitip kiliwatimaen haem muxundak ixlitix toghra daep karaymaen. Likin, bu mining sobiktip arzuyum. Zorur bolsa obektiplikka boy sunimaen.

V - vekiket... . Biz aeslidiki H ni kandak ixlaetmaekqi. KH niqu? Engliz bolmighan bir kisim millaetlaer (ottura Asiya wae Pakistan katarlik) H haerpini Memet Tursun taewsiyae kilghan V haerppi ornida ixlitidu. Maesilaen: Zia-ul-haq, Hakkim digaendaek. Ehtimal bu Englislarmu bu haerpni xu boyunqae taelaeppuz kilghanliki uqundur. Misal: he, his, him, Henry etc. Aeksiqae KH ni bizdiki H ornida ixlitidu. Misal: Khalis, Khaelk, Khox etc. Miningqae yukarki ikki haerpni maeyli yukarkidaek ixlitaeyli yaki orun almaxturup ixlitaeyli V haerpini ixlaetkaendin yahxirak bolarmikin daymaen.(tihi omumlaxmighanlighi uqun maenmu undak ixlaetmidim. Misal:yahxirak).

Zj - zjornal, zjandarma. Tolimu yahxi.(niqun 9 haerp iqigae kirip kaldikin?).

O - omur, olum. Ilgiri kona yiziktimu O ni oghak, ora wae omur odaeklaergae ohxax ixlitip kaelgaen. Xung'a hazirqae ixlitiwaersaek, kiyinqae dairlaer latin haerpi asasida yumxak detal ixligaendae, otturini bolaemdu, ustigae qikit koyamdu xu qaghda bir gaep bolar.

U - Urumqi, uruk. bunimu URUXtiki U bilaen ohxax ixlitix karixim yukarkigha ohxax.

X wae SH: Enik bir naersae diyaekmaeymaen. Likin, X ni adaettiki sozlaegae maesilaen: ix, xamal, xa'er digaendaek orunlarda ixlaetsaek, Adaem wae jay isimlirigae Sh boyunqae kollansak kandak bolar? Masilaen: Shamil, Shamshuddin, Shayar, Kashgar?, Shahid etc.

Q wae K. Ying'i yizikni kollanghandin tartip hazirghiqae bolghan ariliktiki adaet noktisidin ilip iytkanda K ni [kurban, koy, kaelaem] ornida, Q ni yaenila [qay, qapan, qilaek]laer uqun ixlitix muwapik daep karaymaen.(birak, kismaen aehwalda sapal koza bilaen koyning balisi koza ohxax bolup kalidu, likin bu yanila kismaenlikku?). Birak, bundak kismaenlik kop bolup kaetsae omomlukni buzidu daep karalsa, Q ni [qurban, qoy, qoxkar] uqun C ni [ucun, cay, carwa, capan]lar uqun ixlitixmu hata bolmaydu. paekaet konguqu bir az japa bolidu halas!.

V ni yaenila qaettin kirgaen sozlaer uqun ixlaetkaen muwapikmikin. Misal: Vietnam, virus etc.

Oz tilimizning yumxaklik aewzaeligini toluk jari kildurux uqun yaenila [ZH, CH, SH] larni oz taelaeppuzi boyunqae aeynaen ixlitixni taewsiyae kilimaen. Misal: Zhengzhou, Changjiang, Shanghai etc.

Yukarkilar mining yizik tghrisidiki koz karixim. likin mining yizik ilmidin kop haewirim yok. Xung'a tordaxlargha xuni taewsiyae kilimaenki: bir naeqqae kun iqidae haer kixi oz hiyalini otturigha koyup korsun(aegaer halisa),andin tordaxlar arisidiki nopuzluk(muxu kaesptae okughan yaki maelum bilimgae igae bolghan) zatlar bu timini hulasilaep bir ying'i ilipbae tuzup qiksun. Ying'i ilipbae maeyli oz hahiximizgae yikin yaki yirak bolsun artuk talaxmay, ying'i ilipbae boyunqae maxghulat kilixka tirixayli.


Haemminglarning Kurban Heytini Kutlap

Tordixinglar
Abdullah.

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]


Forum timezone: GMT+2
VF Version: 3.00b, ConfDB:
Before posting please read our privacy policy.
VoyForums(tm) is a Free Service from Voyager Info-Systems.
Copyright © 1998-2019 Voyager Info-Systems. All Rights Reserved.