Qiyametlik K�sel(4) -- Gulistan

[ Show ]

Support VoyForums

[ Shrink ]

VoyForums Announcement: Programming and providing support for this service has been a labor of love since 1997. We are one of the few services online who values our users' privacy, and have never sold your information. We have even fought hard to defend your privacy in legal cases; however, we've done it with almost no financial support -- paying out of pocket to continue providing the service. Due to the issues imposed on us by advertisers, we also stopped hosting most ads on the forums many years ago. We hope you appreciate our efforts.

Show your support by donating any amount. (Note: We are still technically a for-profit company, so your contribution is not tax-deductible.) PayPal Acct: Feedback:

Donate to VoyForums (PayPal):

[ Login ] [ Main index ] [ Post a new message ] [ Search | Check update time | Archives: 1 ]

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]

Date Posted: 00:56:53 04/04/03 Fri
Author: Enwer Muhemmed
Subject: Qiyametlik K�sel(4)
In reply to: Enwer Muhemmed 's message, "Qiyametlik K�sel" on 01:32:03 04/01/03 Tue

Qiyametlik K�sel

(pow�st dawami)

Enwer Muhemmed

yaqup

yasin gachining �yide qimar oynisam teliyim bek k�letti, hoshuqum alchu ch�shetti, qart oynisammu utattim. yasin niza, qadir qaghdalma, sulayman qizil k�z, semet paxsheklerning ashliq satqan pullirimu axir ch�ntikimge ch�sh�p boldi. meydemni taza k�rip, yasin gachining chiragh pulini b�rip �yge mangsam, chidimaslar keynimge kirip, "chota q�ni?" dep ushshuqluq qilghili turdi. keynimge burulupla semet paxshekning burnini t�zliw�tip yene mangsam, sulayman qizil k�zmu "anangni..." dep ghudurighanidi, ghezipimge paylimay b�rip birni qoyuw�dim, k�zini tutupla qaldi. qapiqi y�rildimu yaki k�zi quyulup kettimu, uqmidim. rehmetlik apam �l�p ketkili t�xi uzaq bolmidi, y�timlikning derdini tartimenmu ya bu xotunidin qorqidighan xotun talaqlarning izasini ishtimenmu!
shu j�deldin k�yin yasin gachining �yige ikkinchi dessimidim. uzun �tmey kepterlirim bara - bara azlap ketti, ashu guylar qiltaq qurup tutuwaldimikin d�dim. qimardin, kepterdin ayrilip h�ch ish xushyaqmidi. ketmen ch�pishtinmu z�riktim; hashargha barsam alwangni galwang qilip k�lettim. qatar tamning aldida xeq bilen kechkiche gep s�tip olturushmu xushyaqmidi. xotun s�ghinip kettim, toxtixan xanim qizini bergen bolsimu uninggha yaxshi k�yoghul bolup, xizmitini yaxshi qilattim, biraq qizi bizni yaratmay hemme ishni buzdi. burun unche emes idi, �r�mchige b�rip oqup k�lip hakawurliship ketti. u chirayigha bek temenna qoyatti, d�misimu uning y�zi kala s�tidek aq, k�zi y�ngi tughulghan mozayning k�zidek chirayliq hem qapqara, lewliri jinestidek, belliri temechtek bolup, ademning hewisini qozghaytti. xotunumni qoyuwetken bolsammu uning bilen qonaqliqta mexpiy uchriship turattuq. roshen'g�lning k�y�k oti y�rikimge tutashqandin k�yin, unimu anche izdimeydighan boldum.
bir k�ni hashardin kelsem �shekning qarni toq, kala - qoylarning qorsiqi chapliship k�tiptu. atam �sheknila etiwarlap, bashqa mallar bilen anche kari yoq idi. men bu qorsiqi ach janiwarlargha ich aghritip, ularni qotandin chiqardim. topaqni minip, qoylarni aldimgha s�lip heydep, dad�yning igidarchiliqidiki ormanliqqa mangdim. qoyni ormanliqqa qoyuw�tip, kalini y�tilep ichkirilep kirsem roshen'g�l xiraman uxlap k�tiptu, qoyliri bir chette otlaw�tiptu. bu x�nim ongda y�tip qoy baqidiken - he! k�y�kide ah dep tolghinip, manga tegmigende xep dep ichimde mingni tillap y�rgen bu naynaq �z ayighi bilen aldimgha k�lip saghrisini chiqirip yatatti. k�n olturay dep qalghanidi, etrapta h�chkim k�r�nmeytti. men nechche waqittin y�rikimni ghajap kelgen bu setengni xuddi mijipla �lt�r�p qoyghili bolidighan yumshaq qurttek h�s qildim. h�ch ikkilenmeyla b�rip uni b�siwaldim, y�rikim alemche yayrap ketti. k�chl�k bir teqezzaliq q�nimni sughurup �liwatatti, b�shim hayajandin pirqirap aylinatti. u k�zini shundaq �chipla j�ni chiqip k�tidighandek qorqup tatirip, hasirap hali qalmidi, put - qolini qimirlitip x�li tipirlap baqti, k�zining showisini �qitip yighlidi, �ghizini buzup tillidi, ishqilip hemmini qilip baqti, dermani yetmidi. axir qismaqqa ch�shken qushqachtek midir - sidir qilalmidi. men ichimde, "chongchiliq qilghininggha toye" d�dim. uning qiz ikenlikige d�gendek ishenmeyttim, emeliyettimu oylighinimdek boldi. buni �zige d�sem chichanglap sekrep ketti. zangiqimgha ikkini saldi, menmu testektin birni qoydum. men way dep y�rgen qiz emeliyette qizliqini yoqatqan, t�shi pal - pal, ichi ghal - ghal birn�me iken. shundaqtimu uni manga t�germikin dep gep qilip baqsam t�xi m�ni yene yaratmay, jahilliq qilip zadila unimidi. manga tehdit s�lip, birn�milerni dep yighlawerdi, achchiqimda b�ripla uni boghup �lt�r�wetk�m keldi. emma �z�mni tutuwaldim, bizning mehellidin adem �lt�r�p �tilip ketken adem chiqip baqmighan, hemme adem xudadin qorqidu. biraq men t�righan bu ishmu kichik ish emes idi. eger u yighlap �yige barsa toxtixan xanim choqum soraydu, u d�mey qalmaydu. xanim b�rip atamgha d�se, ularning aldida y�z�mni qandaq k�t�r�p y�r�ymen?! bu ishni mehelle koy anglisa, s�z - ch�chek mehellimu mehelle taralsa bu n�mid�gen setchilik! �r�mchide oqup xeqqe qizliqini b�riw�tip k�lip erge t�gelmey y�rgen bu x�nim qiz s�retlik jin bolup aldimgha k�lip y�tip, qarshiliq k�rsetkendek qilipla m�ni qara basturush �ch�n bu �zitqu oyunni oynap chiqtimu ya! baya bolghan ishqa h�ch ishen'g�m kelmey uninggha qaridim. u qoyini izdep, k�nglikini t�zesht�r�p, mangqisini tartip yighlap k�tiwatatti.
men �z�mni x�li y�reklik dep oylayttim, oghul bala qilghan ishigha pushayman qilmasliqi k�rek deyttim. emma bu n�wet aqiwitimdin ensirep kettim, toxtixan xanimgha h�rmitim chong idi, uninggha y�z k�lelmeslikimni oylighanche qorqunchluq xiyallarni tola qilip putumda j�nim qalmidi, �yge aran k�liwaldim. dekke - d�kkide k�chiche uxliyalmidim. tang yorughan haman toxtixan xanim qizini y�tilep aldimgha ek�lip y�z�mge t�k�r�p reswa qilidighandek, atammu �tkenki k�ng�lsizlikni k�t�relmey turghanda m�ni tillap �ydin qoghlap chiqiridighandek bilindi. shunga tang yorushtin awwal atam namazgha qopmastila bu yerdin k�tish qararigha keldim. bu yerde quduq ichidiki paqidek bir xilla yashashtin z�rikip ketkenidim. y�nimda kimlikim, yanchuqumda pulum turghandikin, yaqa yurtlarni, chong - chong sheherlerni aylinip k�lishni burunla k�ngl�mge p�kkenidim. emdi purset keldi, l�kin atam yalghuz qalidighan boldi. yalghuzmu qalmas, imamniyaz, moniyaz akilirim bar, toxtixan xanimmu t�xi eqlini tapsa oylimighan yerdin qizini eyiblep, "erge teg d�se unimaysen, ya m�ni tegkili qoymaysen, mana emdi xop boldimu, s�ni emdi er almaydu, yaqup yoqaldi, emdi m�ni atisi bilen bille yashighili qoy" demdu t�xi... ishqilip yurt - mehelle, qoshna - qolum bolghandikin atammu yalghuz qalmas. menmu birer yil jahan ch�rgilep, bu ishning quyruqi �z�lgende k�ley. bu chaghda roshenxanmu �htimal nechche xotunni yolgha salghan birer kadirgha t�gip turar, toxtixan xanimmu q�rip untughaq bolup, �l�mining qayghusida qalar...
shu qarargha kelgendin k�yin yanchuqlirimda bar pulni jemlep baqtim, aran 160 y�en chiqti. bu pul bilen hazirqi k�nde �r�mchige barghili bolsimu, birer ish tapqiche uning - buninggha xejligili yetmeytti. �yde mal - charwidin b�lek pulgha yarighudek birn�me yoq idi. b�g�n bazar k�ni bolghandikin kalidin birerni �lip chiqip satsam x�li jiq pulgha yaraydu, topaqni satay, bazargha barghuche yene x�li yol mangidighan gep, tang yorughiche bu mehellidin chiqip k�tey dep oylap derhal heriketlendim. qotanning ishikini �chip, topaqni baghlap chiqtim, testirek mangdi, yolgha �lip chiqipla bir artiliptikenmen, topaq chichanglap y�g�r�p ketti, qolumdiki tayaq bilen uriwersemmu toxtimidi, axir qattiq bir ch�changlap m�ni yerge �tiwetti, yoghan adem yerge y�qilsa bek qattiq ch�shidiken. s�ngg�ch�mni silap ornumdin qopup, topaqning bash - k�zlirige ghezep bilen uriwerdim. qolumdiki tayaqmu sunup ketti. bir chaghda qarisam bichare kalining k�zidin taramlap yash aqqili turuptu. bu janiwar heqichan gherizimni biliwaldi. �zini kichikidin baqqan atamgha tartishiwatqan oxshaydu, dep oylap ichim aghrip, qayturup k�lip qotan'gha solap qoydum. �ydin h�chn�me almay, tewekk�l depla bazargha y�r�p kettim.
�r�mchige baridighan aptobus bu k�ni mangmighachqa, awwal aqsu shehirige b�rip, andin aptobus almashtim. seperde tamaqning ornigha nan, samsa, tuxum yep, y�nimda bar pulni t�jidim. qimarda utqan pullirimni �tken bazarda buzup - chachmighan bolsam emdi esqitip qalattiken. h�lihem bolsimu azraq qaptiken, esqatti. pul d�gen qolning kiri. qolni her bab bilen uwulap tursaqla kir d�gen chiqiw�ridu. men buningda �z�mge ishinettim.
�r�mchige barghuche qaqasliqta jiq m�ngip kettuq. yolda birer adem bilen tonushuwalarmen, chiqishiwalarmen d�sem hemme xeq �zige birdin hemrah �lip mangghandek qilatti. tamaqtimu, parangdimu, hetta uyqudimu bille bolatti. bashqa h�chkim bilen kari bolmaytti. men eng arqidiki orunduqta g�pimni anche - munche uqidighan bir xenzu yoldash bilenla anda - sanda parangliship mangdim.
�r�mchi heqiqeten katta sheher iken. asman - pelek qed k�t�r�p turghan qewetlik �ylerning �stide qara bulutlar �silip turghandek, hazirla yamghur yaghidighandek qilatti. men aptobustin ch�sh�p kocha aylandim. ademler, mashinilar bir - birige soqulup ketmey m�ngishatti. hemme nersige hangw�qip qaldim. mana bu men bir k�rsem deydighan �r�mchi, mana bu roshen'g�lni hali yoghan qiliwetken �r�mchi...
men bir k�n laghaylap y�r�p axir bir ashxanidin ish taptim. xojayin aq pishmaq kelgen salapetlik bir tunggan boway idi. ashxanida gh�ni deydighan mendin kichikrek bir ashpez bala bar idi. men deslepte qacha yudum, ochaqning k�lini aldim, joza s�rtt�m, x�ridar k�tt�m. y�g�r - y�tim ishlarning hemmisi manga y�klen'gen bolsimu waysimay ishlidim. m�ning �ngikimge aran taqishidighan u ashpez bala sey qorushqa usta bolghachqa �ghir, paskina ishlarni qilmaytti, ayda alidighan pulimu m�ningkidin k�p idi. shuninggha qarap h�ner d�genmu qaltis n�miken dep qaldim. bikar bolsamla uning qoligha qarap, sey qorush, ash sozushni �gendim. k�p �tmey xojayin m�ni bilikingde k�ch�ng bar iken dep ash sozushqa saldi, ornumgha x�li isketlik bir xenzu qizni seplidi.
�ch aydek obdan ishliw�dim, qolumgha ming y�endek pul kirdi. qorsiqimmu yaxshi b�qilghachqa x�li aqirip, semrip qaldim. tunggan boway obdan ademken, m�ni t�xi "sen kelgendin b�ri ashxanamning oqiti yaxshilinip ketti" dep maxtap ketti. "obdan ishlewatisen" dep dolamgha q�qip qoydi. emma gh�ni uni qaqbash q�ri dep anche yaratmaytti. bir k�ni u manga: "bu yerde ishlew�rishtin z�riktim, kuligha kirsek t�ximu yaxshi pul tapalayttuq" d�di. men "sen burun barghanmu" d�sem, "b�yjinggha bir q�tim barghan, u yerde ashxanida ishlisek �yigha kem d�gende ming koy tapalaymiz" d�mesmu. turupla qiziqip qaldim. "taz bolsang geden'giche bol" dep, �ydin chiqqandikin tayinliq t�ximu yiraq, t�ximu chong sheherge b�rip baqmaymu, teliyimni sinap baqmaymu dep oylap qaldim.
poyiz d�gen bu t�m�r mexluqni �r�mchige k�liw�tip k�rgen bolsammu, ichining qandaqliqini bilmeyttim. poyizgha chiqqanda yayrap kettim, emma �ch axsham uyquni t�z�k uxliyalmay yaman qiynaldim. b�yjinggha az qaldi d�gende saqchilar b�let, kimlik we somkilirimizni teksh�r�p x�li aware qildi. b�yjing alamet �sil sheher iken, gh�ni ikkimiz genjyako deydighan bir tar kochigha kelduq. gh�ni bu yerge burundin tonush bolsa k�rek, birer ish qilmaqchi bolsa bimalal qiliw�retti. men kochining ikki y�qida qatarisigha jayliship ketken ashxanilarni, ashxanining aldidiki kawapdanlarni, m�risige l�ngge artiwalghan tangjanglarning yolda �tken - kechkenlerni towlap, sel y�qinraq kelgenlirini bolsa mejburlap d�g�dek �z ashxanilirigha �lip kirip k�tiwatqanliqini k�r�p "ya hezret" dep qaldim. soda d�gen bu yerdiken, oqet d�gen bu yerde qaynaydiken emesmu! ashxanilardin tamaqning, kawapning, nanning, samsining puriqi g�p�ldep urulatti. �ch k�ndin buyan quruq nan ghajap, gahida tuxum, gahida teyyar chop yep kelgechke, bu mezzilik hidlar ishtihayimni �chip, qorsiqimni korkiratti. gh�ni m�ni bir ashxanigha bashlap ekirip xojayin ayalgha tonushturdi. bu ayal m�ning bash - ayighimgha qarap qoyup, gh�nigha:
_ n�me ish qilalaydu? _ d�di.
_ ash sozalaydu, sey qoruyalaydu, n�me ishqa buyrusila shuni qilalaydu, _ d�di gh�ni.
_ q�ni ishlep baqsun, _ d�di u ayal k�z�mge qarap.
gh�ni bu ayalni qandaq tonuydighandu dep ejeblendim. k�yin bilsem, u bu ayalning �ri tereptin tughqan k�lidiken. bu ayalning ismi aypasha bolup, �ri bu yerde tunji bolup ashxana �chip, nahayiti b�yighaniken. k�yin keyp - sapagha tola b�rilip, xotunini tashlap ishretxanilargha y�g�r�p bek buzulup k�tiptu. k�sel bolup t�xi y�qindila dawalinish �n�m bermey �l�p k�tiptu. �l�ki mushu sheherning ch�tidiki musulmanlar mazarliqigha depne qiliniptu. men mushundaq �sil we heywetlik bir sheherde �z mehellemdiki ishlarni k�r�watqandek hem anglawatqandek boldum. bu yerdiki oqetchilerning k�p qismi t�xi tungganlar meschitige b�rip j�me namizi oquydiken. qarisam bu yerde her q�ri - ch�riler, ushshaq balilar, xotun xeqlermu y�ridu, k�yin anche heyran qalmaydighan boldum.
gh�ni m�ni mushu ashxanigha ekirip qoyup �zi w�ygongs�n d�gen kochigha ish izdep ketti. uzun �tmeyla uning aq tamaka satqan dep tutup k�tilgenlikini angliduq. u burunqi shu ish t�peylidin saqchigha gumanliq k�r�n�p q�lip �r�mchige q�chip keptiken. bu q�tim u yene ashxanida ishleshni tes k�r�p, az k�ch bilen jiq pul tapqili bolidighan ishni k�zlep mendin yiraq turup, axir tutuluptu. aypasha gh�nini pul t�lep �lip chiqishqa x�li k�chep baqti, emma echiqalmidi.
aypasha chirayliq chokan idi, b�shigha her daim qara yaghliqini ch�gip, ashxana aldida uni - buni ishqa buyrughach pul sanap, yolda k�tiwatqanlargha qarap olturatti. ashxanida usta hem nimkar bolup on'gha y�qin adem ishleyttuq. m�ning ayda alidighan pulum y�gen tamiqim, yatidighan yatiqim bilen qoshulup ming y�en h�sablinatti. aypashaxan pulgha nahayiti ching idi, hemmini �zi sanap �tk�z�walatti. bu chokan shunchiwala pulni yalghuz j�nigha nege xejlep bolar, dep oylayttim.
bu ashxanida ishlep birer aydin k�yin men bu oqetchiler mehellisidimu qimar sorunining barliqini bilip qaldim, kirip oynay d�sem qolum ishtin bikar bolmaytti. k�yin ishtin ch�shken bir axshimi purset t�pip sorun'gha qatnashtim. bu yerdimu hoshuq atidiken, hoshuqlar bir qarisa ja k�r�netti, bekmu chirayliq, sipta idi. hoshuq �tish usuli men bilgendek bolsimu, atilishini bular xenzuche ataydiken, ularning atqinigha qarap olturdum. qimar k�r�p turghan qawul d�gen bireylen ariliqta aypashaning g�pini qilip qaldi: "aypashaxan �rining hem gh�nining y�zini qilmidi, gh�ni bu xotun'gha ilgiri x�li ishligen" dep s�zlep ketti. men "u ayalmu x�li m�ngip baqti, echiqalmidi" d�sem, u "pul berse t�rmidin chiqirip bermeydighan qandaq saqchiken u, aypasha pulgha chidimighan gep" dep bizning xojayinning gheywitini qilghili turdi.
_ siz qaysi ashxanining xojayini, _ d�dim men uning ismi - jismigha layiq qawul hem salapetlik bestige qarap.
_ men naway, _ d�di u bu ishini yaratmaydighandek qilip.
_ qimar oynimamsiz?
_ oynighudek pulning tayini yoq, uning �stige b�g�n teliyim yoq.
_ men oynap baqay deymen.
_ qanche pulung bar?
_ ming besh y�z y�endek pulum bar.
_ oynap baq.
uning mediti bilen menmu pul tikip hoshuq attim, emma bu hoshuqlar bilen taza eplishelmidim, bir dodila ming y�enni s�lip berdim, k�yin besh y�z y�ennimu bir �tish bilen utturuwettim. pullirimgha qarnim bek �chishti.
aypashaxan pixsiq chokan bolghachqa pul b�rip turmaytti, qimar oynighiimni bilse t�ximu unimaytti. bu chokanni tazmidu deyttim, b�shigha daimla yaghliq ch�giwalatti. ashnisi barmikin depmu guman qilattim. emma y�r�sh - turushidin undaq alamet sezmeyttim. biz nimkarlar ashxanining ichkirisidiki bir �ghiz kona �yde qistiliship yatattuq. arimizda ikkiylen uchigha chiqqan bengge bolup, xortulditip n�she tartip �ghiz - burnidin bir is chiqarghili tursa, bu tar hem s�siq �y t�ximu bedbuy purap k�tetti. menmu ilgiri bir mezgil qiziqip chekken, k�yin ademni bek q�ritiw�tidiken dep anglap tashlighanidim. emdilikte xeqning isini purighandin k�re, menmu ch�key dep uni yene t�piwaldim. axshimi kalla qapaq bolatti, emma uyqugha bir q�niwalsamla etisi normal ishlew�rettim.
bir aydin k�yin ish heqqimni aypashadin teste �lip, y�rek toq, emma teshnaliqim qanmighan halda qimarwazlar s�pige qistaldim. bu yerge n�shini taza ch�kip kirgechke, kallam paxtidek yenggil, emma hosh - sezg�lirim jayida idi. sorunda hemmidin bek utqini qasim loben idi, aldidiki deste - deste pullar ademning k�zining y�ghini yeytti. deslepki �tishimda pulum bir qatlandi, k�yin yene shundaq qatliniwerdi. hoshuq m�ning amitimgila toghrilan'ghandek qilatti. ikkiylen toluq utturup tawkadin ch�kinip, bir nechcheylen qalduq. qasim loben utturushqa bashlidi, hoshuq uni mesxire qilghandek sharaqlap, qalaymiqan t�k�letti. keyplikte k�ngl�m azade bolghachqa qolum hayajandin unche titrep ketmidi. qimarwaz d�gen jan ketsimu hoshuqni �zini toxtitip atmisa bikar, men atqan hoshuq heyran qalarliq derijide del toxtap, birdemning ichide ulardin nechche on ming y�enni qomurup keldi. qasim loben m�ning aldimgha y�tkelgen pullargha qarap qapaqliri t�r�l�p, chirayliri tatirip ketti. sorundikiler m�ni "sen kona qimarwazkensen, apangdin tughulupla hoshuq �tip oynighan qimarwazkensen, qimarwazning bowisikensen..." dep xushamet qilip k�tishti we chota telep qilishti. pulumni sanap baqsam sapmu saq 81 ming y�en utuptimen. shu xushluqumda etrapimdiki "chiraghchi"largha y�z y�endin pul berdim.
_ bu pulgha emdi n�me qilay deysen? _ d�di qawul.
_ uqmidim, gh�nini t�rmidin �lip chiqsam bolamdikin, ya yurtqa ketsem bolamdikin...
_ yurtqimu barisen, bu pulungmu t�geydu. m�ningche eng yaxshisi mushu pulungning barida ashxana �chiwal, hazir meshede atmish - yetmish ming y�en'ge yaxshi bir ashxana �chiwalalaysen. dukinimning y�nida oqiti aqmaywatqan bir ashxana bar. pulum yetken bolsa men alattim, s�ning pulung bolghandikin b�rip s�zliship baq. ashxana �chiwalsang asasen ziyan chiqmaydu, payda tapisen. men bu yerge kona, ishliringgha men yardemlishey, s�ning sayengde menmu oqitimni yaxshiliwalsam ejeb emes, xalisang m�ni �z�ngning akisidek, ya aghinengdek k�r�wer, bu sanga intayin yaxshi meslihet...
men bu teklipni maqul k�rd�m. qimarda utqan pul d�genning berikiti bolmaydu. uni mushundaq halal oqetqe xejlisem belkim rizqim k�t�r�l�p qalar dep oylidim. qawul d�gen ashxanini burunqi xojayin we ijarikesh xenzu bilen d�yiship yilliqini 75 ming y�en'ge k�t�re aldim. �teshke t�gishlik resmiyetler b�shimni x�li qaturghan bolsimu, qawulning yardimi bilen umu p�t�p ketti. qawulning g�pi boyiche ashxanining ichini birer qur b�zidim, wiwiskini y�ngilidim; eslidiki usta hem nimkarlar ishlew�ridighan boldi, mulazimet bashlan'ghan k�ndin tartip eng bashta �z�m qol tiqip tamaqning s�pitige, ashxanining taziliqigha we kirgen x�ridarlarni yaxshi k�t�shke alahide ehmiyet berdim. ashxanidikilermu buninggha k�ndi. ashxana az k�ndila awatlishishqa bashlidi.
aypashaxan x�li k�nlergiche m�ning bu ashxanigha xojayin bolghinimgha ishenmey y�r�ptu. d�misimu m�ning bir k�n ichidila malayliqtin xojayinliqqa k�t�r�l�shim herkimning zoqini kelt�retti hem ichini qaynitatti. ashxanam g�llinip k�tiwerdi. men emdi xojayinliq huzurini s�r�p, b�yjingning oynaydighan y�rini izdeshke ch�sht�m. qawulning ish �gitishi we bille b�rishi blen bazar bashqurushtiki, baj idarisidiki kadirlarni obdan �lpet tutup k�ngl�mni xatirjem qildim, xenzuchinimu asta - asta �ginip qaldim.
gh�nini on ming y�en t�lep t�rmidin �lip chiqsam, u ashxanamda bir obdan ishlew�tip yene w�ygungs�n'ge k�tip tutulup qaldi. u aq tamakini ch�kishke �ginip qaldimu yaki s�tishqa �ginip qaldimu, ishqilip ichimde uni adem bolmaydighan guy ikensen dep birmunche tillap, emdi ikkinchi yaxshiliq qilmasliqqa qesem qiliwettim. bu yerdiki ashxana xojayinliri ichide keyp qilmaydighini, qimar oynimaydighini asasen yoq idi. m�nimu ular shu qatargha s�rep kirishke nechche urunup baqti. deslepte �z�mni tutalmay yaman yolgha dessep qaldim, k�yin nechche axsham ch�sh�m buzulup, atamning ch�sh�mde qilghan nesihetlirini oylap �z�mni tutuwaldim. oylap baqsam, bizde bir nan tapsa dap chalidighan, �zini keyptin zeherlep, qimardin sarang bolup, zina - shehwettin bulghinip axir buzulup k�tidighan ademler az emesken. k�nde bu kochining aldi - arqa terepliridiki mexpiy hujrilarda boluwatqan bezep ishlar, aq tamakidin �l�watqanlar, pichaq yep �l�watqanlar, t�rmige kirip k�tiwatqanlar m�ni her waqit segek yashashqa �ndeytti. k�nde d�g�dek bizning yurtlardin nechche adem k�lip - k�tip turatti, qarisa musapirdek, kadirdek, erz �ytqili kelgendek qilatti, beziliri turup qalatti, k�yin ushtumtut yoqap k�tetti. t�rmige kirip kettimu, bir yerde �ldimu, ya yurtqa kettimu uqqili bolmaytti. mushu kochidiki uyghurlargha mesul bir s�miz ayal "palani yerlik pokunaxunni yerlikide qoymaqchi, pul b�ringlar" dep pat - pat k�letti. bir chaghda bu yerde qiz - chokanlar awup ketti, qarap bezide roshen'g�lni eslep qalattim, yurtqa b�rip ek�liwalay depmu oylap qalattim, emma ishning aldirashchiliqida bir yerge midirliyalmayttim.
bir k�ni ashxanigha nahayiti chirayliq bir chokan kirip tamaq y�di. tamaqning pulini t�leydighanda u aldimgha k�lip, yerge qarap, y�nida bir pungmu qalmighanliqini, eger xalisam �zining mushu ashxanida ishlep q�lish arzusi barliqini �ytti.
_ qeshqerdinmu siz? _ d�dim men uning g�pige qarap.
_ hee.
_ �ringiz yoqmu?
_ �rim shijiminda kawapchiliq qilatti, y�qinda birsige pichaq tiqip qoyup t�rmige kirip ketti.
_ siz aypashaxan'gha ejeb oxshaydikensiz, singlisimu n�me?
_ hee, biz newre...
_ emise shu yerde ishlisingiz bolmamdu?
_ qoyinge u buzuqning g�pini, y�zige qarisamla t�k�rg�m k�lidu, bizning hazir qilche munasiwitimiz yoq!
_ ismingiz n�me?
_ ayjamal.
men uning nurluq qapqara k�zlirige, aypashaxandinmu seteng isketige qarap heweslinip turup qaldim. u t�xi yatliq bolmighan qizlardin q�lishmaytti. men uni ashxanida bir mezgil ishlitip k�r�p baqqandin k�yin, qoldin chiqiriwetmey, xotunluqqa �lish niyitige keldim.
ayjamal ashxanida yaxshi ishligendin bashqa m�ning shexsiy ishlirimgha nahayiti k�y�ndi. men uningdin tesirlinip derhal toy qilish teklipini berdim. yaxshi ishni waqtida qiliwetmise sheytan arilap qalidu dep oylayttim. u tartinipraq maqul boldi. ikki k�n teyyarliq qilip, �chinchi k�ni toy ziyapiti berdim. ch�shtin burun bireylen'ge nikah oqutquzduq, ziyapetke b�yjingda biz bilidighan jimi ashpez - kawapchi k�lip, x�li qizitip berdi. qizliq m�li we toy chiqimlirigha ottuz ming y�endek xejligen bolsammu, ayjamalni xotunluqqa �liwalghinimgha xush idim. toy k�ni xuddi padishah d�litini k�r�watqandek, �z�mmu padishahqa aylan'ghandek h�ssiyatqa ch�md�m, toy k�chisidiki bext m�ni mest qiliwetti.
toydin k�yin uzaq �tmey chong - chong ishlarni ayjamalgha �tk�z�p berdim. u newre achisi bilenmu yariship qaldi. u aypashaxandinmu �te gepdan bolup, ashpez, madikarlarni zadi jim turghuzmaytti. pulni k�meytmey �lishqa, g�sh - yagh, sey - k�ktatni uqushushqa, soda - sanaet kadirlirigha xushxuyluq bilen muamile qilishqa, ishqilip chamisi yetkenliki ishning hemmisini qilishqa qabil idi. men emdi mushundaq bir eqilliq, chirayliq xotunumning barliqidin ichimde maxtinip, jiq ishlarda uninggha yol qoyidighan boldum. �z�m ashxanigha k�reklik haraq, tamaka, joza yapquch, chish kolighuch, taziliq qeghizi d�gendek nersilerni ek�lish bilen bolattim, bikar bolup qalsam �qim k�lishidighanlar bilen mungdishattim.
bu yerdiki ishlirim k�ng�ldikidek bolghandikin, qilidighan ishimningmu tayini bolmighandikin, yurtqa b�rip k�ley dep oylap qaldim. atamni we yurt - mehellidikilerni k�rmigilimu bir yildin �shiptu. atamni oylisam ensirep qalattim. b�rip uni yoqlap meshege ek�liw�lishni k�ngl�mge p�k�p, ayjamalgha d�dim. ayjamal derhal maqul boldi. besh ming y�en �lip ayropilan bilen �r�mchige keldim we k�chilik aptobusta bir k�che - k�nd�z yol y�r�p, qedinas yurtumgha ulishiwaldim. qarangghu ch�sh�p ketkechke bazarda olturushluq akam moniyazning �yi aldigha k�lip ishikini chektim. ishikni ayali elaxan chiqip achti we m�ni tonuyalmay qaldi. men yaqup, d�gendin k�yinla �stwashlirimgha qaytidin qarap heyranliqtin aghzini �chipla qaldi we:
_ way ukam, sizmidingiz, tonuyalmay qaptimen. q�ni �yge kiring! _ dep �yge bashlidi.
_ akam �ydimu? saq - salametmu? �zingizchu?
_ akingiz �yde ukam, menmu qedir - ehwal. bir yil boldi, yoqap k�tip h�ch kelmeysiz, mana k�le, ene k�le deymiz. ya bir xewiringizni alalmaymiz...
moniyazkam ichkiridiki �yde t�l�wizor k�r�p olturuptiken, m�ni k�r�p nahayiti qizghin k�r�sh�p ketti. qarisam k�z chanaqliri parqirap k�tiptu. m�ningmu k�z�mge yash keldi.
_ nelerge ketting ukam?
_ kuligha kirip chiqtim.
_ x�li pul tapqan oxshimamsen?
_ unchilikmu emes.
_ qorsiqing achtimu? �yning tamaqlirini s�ghin'ghansen?
_ uni bir d�me aka...
elaxan aldimizgha dastixan s�lip chay ekeldi, andin ikki qacha �gre �lip kirdi. yumghaqs�tning puriqidin nepsim taqildap ketti. bir qacha ashni hayt - huyt d�g�che ichiw�tip, terimni s�rt�p, �z�mni yelp�p olturup, bir yildin b�ri bunchilik huzurlinip olturup ash �chip baqmighanliqimni oylap kettim. akam ikkimiz k�chiche parangliship yattuq. akam atamning men k�tip uzaq �tmey k�zige aq ch�shken bilenla tuyuqsiz �l�p ketkenlikini d�gende yatqan ornumdin titrep qopup, b�shimni sanggilitip olturup �nsiz yash t�kt�m. atamning axirqi didarini k�r�walmighinimgha, halidin yaxshi xewer almay tashlap ketkinimge �chinip, atamning hayat ch�ghidiki ishlirini eslep k�ngl�m bek buzuldi.
rehmetlik qaza qilghanda h�chqaysimiz y�nida bolalmay qaptimiz. hemraxacham bir ish bilen kirip uni k�rgende jan �zgili x�li boptiken...
bu gepler manga t�ximu �ghir keldi. moniyazkam yene gep bashlidi:
_ yene bir qiziq ish, akam qaza qilghan k�nlerde silining �shek �ghilning ishikini buzup talagha q�chip chiqip k�tiptiken, k�yin mehellimu mehelle, tammu tam hangrap xeqni qattiq z�rikt�r�ptu. birersi tutuwalay d�se aldigha uchrighanni chishlep, keynidin kelgenni t�pip h�chkimge tutuq bermeptu. k�yin xeqlerdin anglisam, u �shek k�chisi toxtimay hangraymish, xeqlerning ziraitige t�zeklep, emdi t�righan yerning topisida �ghinap iz qaldurup qoyimish...
men akamdin mehellidikilerning ehwalini soridim, u bashqa chong ishlar bolmighanliqini, peqet toxtixan xanimning �l�p ketkenlikini, qizining y�qinda bir t�richi sodiger bilen toy qilghanliqini �ytip berdi.
bir yil ichidila bundaq chong ishlarning bolushini oylapmu baqmaptikenmen, u mehellide emdi men tartishqudek h�chn�me qalmighanidi. tang atquche atamning yalghuz �l�p ketkenlikini oylap azablinip uxliyalmidim. etisi etigende tagham imamniyaz qarining chong oghli dadisining ehwalining bek �ghir ikenlikini xewer qilip keldi. biz �cheylen ularning �yige mangduq. ularning hoylisigha kirgende taghamning ayali hemraxacham k�zliride yash yuqi halda �ydin talagha, taladin �yge m�ngip y�retti. �yge kirsek taghamning baliliri �ghir s�k�tke ch�m�p olturghaniken, qayghuluq k�r�shtuq. moniyazkam taghamning quliqigha y�qin k�lip:
_ aka, qandaqraq turila, mundaq t�z �zgirip q�lishlirini zadila oylimaptuq, _ d�di titrep turup. menmu atamning �l�sh aldidiki qiyapitini k�z aldimgha kelt�r�p, birdinla jalaqlap titrep kettim. ejelning mudhish soghuqliri ademning t�nini heqiqeten sh�rkend�retti.
_ aka, k�zlirini achsila... _ moniyazkamning awazi boghulup qaldi.
_ ata, ata, bizni bundaq tashlap ketmeng ata... _ baliliri yighlashqa bashlidi. men rehmetlik atamning yalghuz, bicharilerche �l�mini oylap heykeldek q�tip turattim.
_ aka, k�zlirini achsila, yaqupmu keldi... _ d�di moniyazkam, men t�ximu biaram bolup kettim.
taghamning qapaqliri sus lipildap, k�zi asta - asta �childi. men y�qin bardimyu, uning k�zide chaqnawatqan soghuq nurni s�zip ch�ch�p kettim. uning k�zi yene yumuldi. uning ikki ch�kisi bir qoshuq su patqudek olturushup ketken bolup, chirayidin �l�mning b�shariti k�r�n�p turatti.
atamgha �lgiche adawet saqlap dunyadin �tken bu taghimizning yette nezirini t�gitipla moniyazkamning: "n�manche aldiraysen" d�ginige qarimastin ular bilen xoshliship �r�mchige mangdim. �r�mchidimu uzaq turmay b�let �lip b�yjinggha uchtum. k�lip ashxanini k�r�p heyran qaldim, ashxanamning "uyghur musulmanlar ashxanisi" d�gen wiwiskisi "qeshqer ashxanisi"gha �zgertiliptu. bu n�me alamet dep ashxanigha kirip turushumgha sogozichi tursun tetey aldimgha y�g�r�p k�lip, "ashxaningizni xotuningiz achisigha s�tip, qawul bilen guangjugha q�chip ketti" d�mesmu, b�shimdin t�t�n chiqip ketti; y�rikim b�ghishidin �z�l�p ch�sh�p ketkendek qiynilip, achchiqtin xudumni yoqattim. ghezep bilen aypashaxanning aldigha kelsem, u mendinmu chong t�gip:
_ singlimni xotunum deydighan ispating q�ni? toy x�ting barmu? bu yerde nopusung barmu? singlimni sekkiz ay xotun qilghandikin bolar emdi, uningda heqqing qalmidi, ashxanangni men bulap �liwalmidim, �zi s�tip berdi. ishenmiseng mawu etraptikilerning hemmisidin sorap baq!... _dep walaqlap ketti.
etrapqa adem olashti. qasim loben manga qarap, "emdi b�rip �jmengni ye!" d�gendek set hijaydi. eyni chaghda mendin y�z y�en chota ayrighan xojayinlarmu, "�z�ngge ching emeskensen, xotun xeq d�gen'gimu ishinip hemmini tutquzup qoyghan barmu, qimarda utqan n�me zadi singmeydu..." d�gendek geplerni qilip hemme gunahni manga qoydi. tursun tetey y�nimgha asta k�lip:
_ siz k�tipla xotuningiz qawul bilen ish - pesh tartiship y�rdi, achisi bilen �y igisini nechche k�n m�hman qildi. siz bilmeysiz, qawul d�gen pahishiwaz n�me, achisi bilen singlisini burunla kelt�r�waptiken...
_ buni sen nedin bilisen, n�mishqa burunraq d�meysen?
_ burun menmu bilmeyttim, y�qinda anglidim...
_ sen hazir mushu paskinining qolida ishlewatamsen?
_ amal yoq, ish tapmaq tes tursa hazir...
_ ikkimiz birliship bazar bashqurushqa erz qilsaq aqarmu?
_ aqmaydu, sarang bolmang, qetiy aqmaydu. undaq qilsingiz bularmu jim turmaydu. eger qimar oynighanliqingiz ashkarilinip qalsa t�rmige kirisiz...
_ bu yerdikilermu oynighan tursa?!
_ bularni pash qilsingiz hemmisi bir bolup sizni boghuzlap tashlashtin yanmaydu, bularni sel chaghlap qalmang, ilgiri bu yerde yurtwazliq qiliship chong j�del chiqqan, nechchisi pichaq yep �lgen...
men tursun tetey bilen xoshliship, jan qalmighan putumni s�rep bir ashxanigha kirip tamaq buyruttum, galdin h�chn�me �tidighandek emes. kechte yatidighan yer yoq, y�qin etraptiki bir m�hmanxanining yer astidin yataq aldim. bu yataqlarning hemmisini d�g�dek qeshqer, xotendin kelgen bolghusi hajimlar igilep boptu. bular heremge baridighanlar iken. rehmetlik atamning eng chong arzuyimu heremge b�rish idi. u �l�p ketmigen bolsa, ashxanamni tartquzup qoymighan bolsam belkim uning arzusi ishqa �ship qalar idi... birsidin qerz �lip bolsimu guangjugha b�rip u pasiq showichilarni t�pip k�rg�l�kini k�rsitimen, men yaqup hayatla bolidikenmen, bundaq asan boldi qilmaymen... achchiq xiyaldin k�chiche tolghinip uxliyalmay chiqtim.
etisi ornumdin qopup hajetxanigha kirdim. yene ashu xiyallar bilen oltursam hajetxanigha m�niral suning qutisini k�t�r�walghan bir boway istinja qilghili kirip keldi, men olturghan yerning ishiki y�pilmas bolup qaptiken, boway manga qarap saldi, qattiq ch�ch�p kettim. u rehmetlik atamgha bek oxshaytti. birdemdin k�yin u y�nimda olturup taharet aldi, pichirlap turup ayet oqudi, ikkimizni n�piz bir s�mont tam ayrip turatti.
_
(t�gidi.)

"Tangritagh.net"

[ Next Thread | Previous Thread | Next Message | Previous Message ]